Psikolojik hastalıklar, bireyin düşünce, duygular, davranışlar ve ilişkilerinde bozulmalar meydana getiren rahatsızlıklardır. Bu hastalıkların belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve genellikle fiziksel hastalıklardan ayırt edilmesi biraz daha zor olabilir. Psikolojik hastalıkların belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak, müdahale sürecini hızlandırabilir ve kişinin yaşam kalitesini artırabilir.
Depresyon, kişinin yaşam enerjisini düşüren, umutsuzluk ve mutsuzluk hissiyatının sürekli olarak devam ettiği bir psikolojik hastalıktır. Genellikle uyku düzensizliği, iştah değişiklikleri, enerji kaybı, ilgi kaybı, konsantrasyon bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösterir. Depresyon hastalığına sahip kişiler, genellikle yaşamdan zevk alamazlar, gelecekle ilgili umutsuz hissederler ve intiharı düşünebilirler.
Bipolar bozukluk, mani ve depresyon dönemleri arasında aşırı duygudurum değişiklikleri yaşanan bir hastalıktır. Mani döneminde kişi, aşırı coşkulu, abartılı ve düşüncesiz davranabilir. Depresif dönemde ise yukarıda belirtilen depresyon belirtileri gözlemlenebilir. Ayrıca bipolar bozukluk hastalığına sahip kişilerde hızlı düşünme, konuşma hızının artması, aşırı saldırganlık gibi belirtiler de görülebilir.
Anksiyete bozuklukları, aşırı endişe ve korkuyla karakterize edilen rahatsızlıklardır. Panik atak, obsesif-kompulsif bozukluk, sosyal fobi gibi farklı türleri bulunur. Anksiyete bozukluklarının belirtileri arasında sürekli endişe, kontrol edememe duygusu, kas gerginliği, uyku problemleri, konsantrasyon eksikliği ve sürekli kaygı hali sayılabilir.
Şizofreni, gerçek ile gerçek dışıyı ayırt edememe, düzensiz düşünceler, duygular ve davranışlarla karakterize edilen ciddi bir psikotik hastalıktır. Bu hastalığa sahip kişilerde halüsinasyonlar, sanrılar, sosyal çekilme, dil ve düşünce bozuklukları, duygudurum dengesizlikleri gibi belirtiler görülebilir.
Yeme bozuklukları, beslenme alışkanlıklarında ciddi bozulmaların görüldüğü hastalıklardır. Bulimia nervoza, anoreksiya nervoza, tıkınırcasına yeme gibi farklı türleri bulunur. Yeme bozukluklarına sahip kişilerde aşırı kilo verme veya alma, beslenme alışkanlıklarının sürekli şekilde düşünülmesi, yeme ile ilgili obsesif düşünceler, yeme davranışlarında kontrol kaybı gibi belirtiler gözlemlenebilir.
Psikolojik hastalıkların tedavisinde uzman bir yaklaşım gereklidir. Bu hastalıkların tedavisinde aşağıda belirtilen uzmanlara başvurulabilir:
Psikolojik hastalıkların tedavisinde, hastalığın türüne, şiddetine ve bireye özgü durumlara göre farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Tedavi sürecinde, ilaç tedavisi, bireysel terapi, grup terapisi, hastalığa özgü terapi yöntemleri gibi farklı yaklaşımların bir arada kullanılması yaygındır.
Cem Akıncıoğlu
